Kaya ve Şev Temizliği

KAYA VE ŞEV TEMİZLİĞİ NEDİR?

Kaya ve şev temizliği dik bir yamaçtan gevşek veya potansiyel olarak düşme tehlikesi olan kaya parçaları, ağaç kökleri ve bitki örtüsünün kontrollü bir şekilde düşürerek temizleme işlemidir.

Yamaç veya şev eğimi, yağış, kar suları, donma ve çözülme döngüleri, bitki türü ve topografyanın etkisi ile meydana gelebilecek riskler yaşam ve yapılar için risk oluşturabilmektedir.

KAYA VE ŞEV TEMİZLİĞİ NASIL YAPILIR?

Yerden metrelerce yüksekten düşecek bir kayanın ya da bitki kökünün, yaşamı ve yapıları tehlikeye atacağının farkındayız. Hiç şakası olmayan bu mücadelenin de seçkin bir ekiple yapılması gerekir. İlk defa 1930’larda Hoover Barajı’nın yapımı esnasında iple erişim uzmanları tarafından gerçekleştirilen kaya ölçekleme işlemi günümüzde uluslararası bir sertifikasyon (SPRAT, IRATA vb) sürecine dahil olmuş iple erişim uzmanları (endüstriyel dağcılar) tarafından yapılmaktadır.

Kaya düşürme işlemi esnasında kullanılan yöntemler genellikle kırıcı delici matkap, levye, kroki, hava yastıkları ve piroteknik patlatıcılardır. İple erişim uzmanları kaya oldukları gibi düşürebilecekleri gibi riskleri göz önüne alarak kayaları kırıp daha küçük parçalar halinde kontrollü bir şekilde de aşağı indirebilir.

Kaya patlatma işlemi esnasında yaşam alanları veya çeşitli mülkler varsa, patlatma öncesi çelik ağ ürünleri ile kaya örtülemesi yapılıp kontrollü bir şekilde de patlatma yapılabilir.

KAYA VE ŞEV TEMİZLİĞİ YAPILIRKEN DİKKAT EDİLECEKLER

Serbest kaya, taş, ağaç kökü ve kavlak düşürülesi işlemi öncesinde bir iş akış planı oluşturulması gerekir. Bu yüzden önce yamaçla ilgili gözlem raporu ve risk değerlendirmesi yapılması gerektiği gibi personel niteliği, kullanılacak ekipman ve bölgenin erişime kapatılması en önemli başlıklardır.

Bir bölgede kaya düşürülmesi ve şev temizliği yapılırken iple erişim uzmanlarının (endüstriyel dağcıların) gereksiz yere tehlikeye maruz kalmaması için kaya ve şev temizliği yukarıdan aşağı olarak yapılır. Böylelikle yukarıdan üstlerine düşebilecek malzeme tehlikesi bertaraf edilir.

Şev temizliği esnasında sağlam kayanın yapısını bozacak, yüzeyin ve şev stabilitesini bozacak işlemler yapılmaması gerekir. Kaya düşmesinin bazen tahmin edilemez doğası nedeniyle çalışanların yapacağı bazı müdahalelerin yüzeyde istikrarsızlık ve tehlike yaratacağını da bilmesi gerekir.

Kayalık bir yamaçtan veya gevşek bir materyalden kopan taş ve kaya blokları düşme esnasında yuvarlanma ve çarpma sonrası sıçrama şeklinde hareket edilebilir. Şev temizliği esnasında kaynak zonu ve potansiyel düşme yörüngeleri göz alınarak. Trafik kontrolü, insan giriş-çıkışları, iş makinesi bekleme alanları ve yapıları koruyucu önlemler dikkatle planlanmalıdır.

Bu çözümler, özellikle Demiryolu, Karayolu, Hidro Elektrik Santralleri (HES ve Regülatör), Mimari Yapılar, Madenler ve Ören Yerleri gibi en çok kullanılan sektörlerde yaygın olarak tercih edilmektedir.

Yaşamın ne kadar kırılgan olduğunu şev ve yamaç yanlarına kurulan yaşam alanlarında da gözlemliyoruz. Ailenizi, yaşamınızı ve mülkünüzü korumak bizim görevimiz. Kaya ve şev temizliğiyle ilgili mücadeleyi ALPYILDIZI’nın seçkin uzmanlarına bırakın. Bizi hemen arayın.